Gaelbhratach
Coiste na Scoile
Cur síos ar Scéim Gaelbhratach
Scéim scoile í seo dírithe ar bhunscoileanna ina múintear trí mheán an Bhéarla chun labhairt na Gaeilge a chur chun cinn. Glactar leis go mbeidh gach rang páirteach.
Tá an scéim ann chun:
● Tacú leis an obair a dhéanann múinteoirí ag múineadh Cúrsa Comhrá Gaeilge atá leagtha síos ag an Roinn Oideachais agus Eolaíochta agus atá mar chuid den Phlean Scoile agus den ghnáth lá oibre;
● Comhrá Gaeilge a spreagadh mar chuid nádúrtha de shaol na scoile;
● Go mbeidh foirmlí teanga áirithe a bhaineann le gnáthaimh m.sh. glaoch rolla, lón, glanadh suas, dul i líne srl. aontaithe sa phlean scoile agus in úsáid ó rang go rang agus ó bhliain go bliain;
● Deiseanna rialta a chur chun cinn a mhéadódh foclóir agus úsáid na Gaeilge ag pobal na scoile idir mhúinteoirí agus dhaltaí;
● Ról lárnach na dtuismitheoirí a aithint, a dtacaíocht agus a gcomhpháirtíocht a mhealladh trí iad a chur ar an eolas faoin scéim, ábhar a chur abhaile chun cabhrú leo agus fáilte a chur roimh ábhar ó bhaile sa scoil.
Description of the scheme
This is a scheme to promote the use of spoken Irish. It is aimed at mainstream primary schools where the language of instruction is English.
Its purpose is to:
● Support the work of the teachers following the Conversational Course for the Irish language as laid down by the Department of Education and Skills and which forms part of the School Plan and the daily program.
● Encourage use of conversational Irish as a natural part of school life;
● Ensure certain language formulae relevant to school routine, e.g. roll call, lunch, clean up, lining up etc., are agreed in the school plan and used progressively from class to class and from year to year;
● Promote regular opportunities for the school community, both staff and children, to enhance their vocabulary and to use the Irish language.
● Recognise the central role of the parents and encourage their support and participation by keeping them informed about the scheme, by providing material to help them and by welcoming relevant material from them
(1) Rannta, Amhráin, Cluichí Fánacha
(2) Amhrán na bhFiann
(3) Bainistíocht Ranga
(4) An Ghaeilge agus ábhair eile churaclaim - drámaíocht, Amhránaíocht, Corp Oideachais
(5) Páistí ag fáiltiú ag doras na scoile// seomra ranga
(6) An Ghaeilge lasmuigh den scoil - Club Gaeilge do rang 1/2
(7) Tráth na gCeist
Cur síos ar Scéim Gaelbhratach
Scéim scoile í seo dírithe ar bhunscoileanna ina múintear trí mheán an Bhéarla chun labhairt na Gaeilge a chur chun cinn. Glactar leis go mbeidh gach rang páirteach.
Tá an scéim ann chun:
● Tacú leis an obair a dhéanann múinteoirí ag múineadh Cúrsa Comhrá Gaeilge atá leagtha síos ag an Roinn Oideachais agus Eolaíochta agus atá mar chuid den Phlean Scoile agus den ghnáth lá oibre;
● Comhrá Gaeilge a spreagadh mar chuid nádúrtha de shaol na scoile;
● Go mbeidh foirmlí teanga áirithe a bhaineann le gnáthaimh m.sh. glaoch rolla, lón, glanadh suas, dul i líne srl. aontaithe sa phlean scoile agus in úsáid ó rang go rang agus ó bhliain go bliain;
● Deiseanna rialta a chur chun cinn a mhéadódh foclóir agus úsáid na Gaeilge ag pobal na scoile idir mhúinteoirí agus dhaltaí;
● Ról lárnach na dtuismitheoirí a aithint, a dtacaíocht agus a gcomhpháirtíocht a mhealladh trí iad a chur ar an eolas faoin scéim, ábhar a chur abhaile chun cabhrú leo agus fáilte a chur roimh ábhar ó bhaile sa scoil.
Description of the scheme
This is a scheme to promote the use of spoken Irish. It is aimed at mainstream primary schools where the language of instruction is English.
Its purpose is to:
● Support the work of the teachers following the Conversational Course for the Irish language as laid down by the Department of Education and Skills and which forms part of the School Plan and the daily program.
● Encourage use of conversational Irish as a natural part of school life;
● Ensure certain language formulae relevant to school routine, e.g. roll call, lunch, clean up, lining up etc., are agreed in the school plan and used progressively from class to class and from year to year;
● Promote regular opportunities for the school community, both staff and children, to enhance their vocabulary and to use the Irish language.
● Recognise the central role of the parents and encourage their support and participation by keeping them informed about the scheme, by providing material to help them and by welcoming relevant material from them
(1) Rannta, Amhráin, Cluichí Fánacha
(2) Amhrán na bhFiann
(3) Bainistíocht Ranga
(4) An Ghaeilge agus ábhair eile churaclaim - drámaíocht, Amhránaíocht, Corp Oideachais
(5) Páistí ag fáiltiú ag doras na scoile// seomra ranga
(6) An Ghaeilge lasmuigh den scoil - Club Gaeilge do rang 1/2
(7) Tráth na gCeist
(1) Rannta, Amhráin, Cluichí Fánacha
Rannta, Amhráin, Cluichí Bos is Lámh, Cluichí Fáinneacha, Rannta Scipeála i rang naíonán bheaga, naíonán mhóra nó rang a haon. D’fhéadfaí é seo a nascadh leis an Tionól, Cluichí Clóis nó Scéim na gComrádaithe nuair a bheadh ardrang ag cabhrú le rang níos óige.
Rhymes, Songs, Clapping Games, Skipping and Circle Games in junior infants, senior infants or first class. This could be linked to School Assembly, Games or Buddy system when a senior class would help the younger children.
http://www.cogg.ie/wp-content/documents/Spreag%20An%20Ghaeilge%20Le%20Spraoi.pdfhttp://www.cogg.ie/wp-content/documents/Spreag%20An%20Ghaeilge%20Le%20Spraoi.pdf
(2) Amhrán na bhFiann
Amhrán na bhFiann – Curfá mar thús suas go Rang 3 agus véarsa in éineacht leis i rang níos airde. Ó rang 4 ar aghaidh is gá go mbeadh forbairt air seo trí m.sh. ● ceol uirlise a chur leis nó ● Togra a dhéanamh bunaithe air
Amhrán na bhFiann – Chorus taught up to 3rd class perhaps, with a verse also taught in more senior classes. From 4th class on this needs to be developed by e.g. ● adding instrumental music or ● doing a project on the topic.
Chaitheamar ama ag foghlaim Amhrán na bhfiann agus ag seinm uirlise ceoil an bhliain seo caite - Beimid ag diriú isteach ar arís an bhliain seo chugainn.
3. Bainistíocht Ranga
Bainistíocht Ranga i gcoitinne trí Ghaeilge, ag seachaint ordaithe oiread agus is féidir. Beidh gnásanna éagsúla i gceist anseo, glaoch an rolla; dáileadh agus bailiú ábhar srl; tús agus deireadh ranganna éagsúla...
Classroom management through the medium of Irish, avoiding use of orders as much as possible. This will involve a variety of rituals – roll call; distributing and collecting materials etc.; class beginnings and endings...
An féidir leat an doras a oscailt/dúnadh ?
Oscail an dallóga le do thoil
Bailigh na leabhair/cóipleabhar le do thoil
Téigh go dtí an oifig leis an nóta seo le do thoil
Seasaígí
Suígí
Tóg amach _____ le do thoil
srl , srl , srl,,,,,,
(4) An Ghaeilge agus ábhair eile churaclaim - drámaíocht, Amhránaíocht, Corp Oideachais
An Ghaeilge agus Ábhair eile Churaclaim Má roghnaíonn an scoil an sprioc seo is gá go mbeadh an Ghaeilge á nascadh ag gach rang le hábhar éigin curaclaim. Níor ghá, áfach, gurb é an t-ábhar céanna a bheadh i gceist ag gach rang.
Irish and other curriculum subjects If a school chooses this target each class must use Irish in conjunction with some other curriculum subject. It is not necessary however, for each class to choose the same subject
Drámaíocht i rang a 3/4 - ag baint úsáid as "An Leon Ocrach " agus " Déan Dráma 1" ( Bl 1)
Téamh suas i gcorp Oideachas - (Bl 2) Gach rang
Amhránaíocht ó " Music Made Easy" - Gach Rang
5. Páistí ag beannú/fáiltiú ag doras na scoile/ seomra ranga
- le cúpla focal faoin aimsir srl.do thuismitheoirí/ do phobal na scoile/don chuid eile den rang nó den scoil ar maidin/ tráthnóna de réir mar a oireann. Bheadh tógáil le déanamh ar seo ar bhonn leanúnach i rith na bliana.
Children greeting others at the school/ classroom door saying a few words in Irish about the weather etc. to the parents/rest of the class/school in the morning or evening as appropriate – to be implemented and developed on a regular basis throughout the year.
Dia Duit -- Dia is Muire Duit
Dia is Muire Duit -- Dia is Muire duit is Pádraig
Conas atá tú ? Cén chaoi ina bhfuil tú ?
Tá mé ar fheabhas !
Tá mé go hiontach!
Tá mé go breá!
Tá mé ar muin na muice!
Tá mé ceart go leor.
Tá mé cuíosach maith.
Nílim ró-dhona
Tá mé go huafásach
Tá mé tuirseach traochta!
Níl mé go maith
Tá mé go dona
Conas atá an aimsir inniu ?
Tá an aimsir go deas.
Tá sé go hiontach.
Tá an aimsir ar fheabhas.
Tá an ghrian ag taitneamh.
Tá an ghrian ag scoilteadh na gcloch.
Tá an lá go hálainn.
Tá an lá go haoibheann.
Lá breá brothallach atá ann.
Tá sé geal amuigh.
Tá sé ceart go leor inniu.
Níl sé ró-dhona.
Tá an aimsir go holc.
Tá an aimsir go dona.
Níl an aimsir go maith ar chor ar bith.
Tá sé fuar agus fliuch amuigh.
Tá sé ag cur sneachta, seaca, báistí, fearthainne.
Tá an liosta taobh amuigh de rang 5/6 , in aice leis an doras.
6.An Ghaeilge lasmuigh den scoil
Teagmháil rialta le scoil eile ar Skype nó páirt a ghlacadh i gcomórtas faoi scáth eagraíochtaí eile – (Drámaíocht; Tráthanna Ceisteanna; Amhrán/ Rap a chumadh m.sh.) Nóta: D’fhéadfaí frásaí úsáideacha Gaeilge a chur ar chluasa na bpáistí trí Amhrán nó Rap a chumadh. Foghlaimeoidh siad leaganacha teanga go héasca ar an mbealach seo. Tá an scéal amhlaidh maidir leis an drámaíocht. Ach tá sé thar a bheith tábhachtach go mbeidh an Ghaeilge iontu cruinn nó bíonn sé thar a bheith deacair nathanna mí-chruinne foghlamtha mar seo a cheartú níos déanaí. Molaimid a bheith cruthaitheach maidir le hamhrán a chumadh sibh féin seachas amhráin a aistriú go Gaeilge. Is iad na deiseanna a thugann na hócáidí seo do pháistí, Gaeilge a fhreastalaíonn ar a gcuid riachtanais féin a fhoghlaim/ a úsáid agus taitneamh a bhaint as atá tábhachtach.
Regular contact with another school on Skype or participating in a competition under the auspices of other organizations (e.g. Drama, Quiz, Compose a song/ Rap) Note: Children easily learn useful phrases in Irish through songs or raps composed for the purpose. They learn idioms and sayings easily this way. The same is true of drama. It is most important however, that the Irish taught is accurate. Otherwise children will have great difficulty learning the correct version in the future. We suggest you be creative in composing your own songs rather than translating from another language to Irish. From the Gaelbhratach point of view it is the opportunities these occasions present for the children to learn/ use/enjoy Irish which meets their language needs that is most important.
Féile Luimní
Ghlac daoine ó rang na naíonáin go dtí rang a sé páirt i Féile Luimní i mbliana. D'éirigh go han-mhaith leo agus bhain siad taitneamh as an lá freisin. Féach anseo chun pictúir a fheiceáil. Maith sibh!!
http://www.manisterns.ie/feacuteile-luimniacute.html
|
| ||||
| rangiv.amr |
| rangvi.amr |
Club Gaeilge do rang a 1 agus 2. Meán Fomhair agus Deireadh Fómhair
Drámaíocht, Ealaín agus spraoi !!
An tusa mo mhamaí? - Dráma
Ag canadh san fhearthainne - Amhránaíocht
Deir Ó Grádaigh - Spraoi
Ealaín - ag péinteáil
7. Tráth na gCeist Boird (ar a laghad uair sa téarma/ trí uair sa bhliain.
Bain úsaid as ceisteanna a cheap múinteoirí/ páistí agus múinteoirí.
Chabhródh an t-ábhar seo thíos: Réalta an Ranga – Gaelchultúr; Tomhais – sa Tacábhar lth 14; Quizphaca – Gael Linn; Cúpla míle ceist – Glór na nGael; Ceist agam ort – Cois Life;
Quizzes (at least once a term/three times a year) Use questions composed by children/children and teachers together. The following material might be helpful Réalta an Ranga – Gaelchultúr; Tomhais – sa Tacábhar lth 14; Quizphaca – Gael Linn; Cúpla míle ceist – Glór na nGael; Ceist agam ort – Cois Life;
Tráth na gCeist 1 . Rang a 5/6 Manister NS i gcoinne Our Lady's Abbey
Tráth na gceist 2 - Rang 3,4,5,6
